ans

2020: Hollen of stilstaan?

Het was een roerig jaar. Het nieuws werd beheerst door Brexit, waarschuwingen van economen voor een nieuwe recessie, PFAS, stikstof, opstandige boeren en leraren. Maar ook een AEX die boven de 600 punten piekt, een verdere economische groei en toenemende consumentenbestedingen. Kijken we naar onze branche dan zien we meer faillissementen, een oplopende leegstand in winkelstraten, maar ook verrassende invullingen van Pop-up Stores en een grote toename van multichannels. Het is natuurlijk voor een groot deel de consument die de sleutel tot succes in handen heeft. Wat kunnen we in de toekomst verwachten?

Het GFK heeft namens Shopping Tomorrow in november met de titel “The future of retail according to consumers” een rapport uitgebracht met data over het verwachte shopgedrag van de consument in 2024. De trends die nu al worden ingezet, gaan zich verder ontwikkelen. Enkele highlights: de groei in percentage aankopen online zal stagneren. Men oriënteert zich in de winkel en koopt online, of koopt online en haalt in de winkel op en retourneert ook daar. De online aankopen in het buitenland en dan met name in Azië bedragen al 880 miljoen Euro. Groei zien we nog wel in de telecom- en foodbranche. De smartphone wordt nog belangrijker bij de keuze voor een product. Deze wordt gebruikt voor oriëntatie (Google), prijsvergelijking, aankoop en betaling via bijvoorbeeld QR codes en voor online bestelling. Het zelfscannen zal verder toenemen, vooral in de jongere generatie. Merken worden minder belangrijk, behalve bij aankoop van elektronica producten. Vooral in de mode hecht de consument steeds meer aan duurzaamheid. Ook let men steeds meer op veiligheid van eigen gegevens en het gebruik van persoonlijke data.

Bij het zien van al deze cijfers springen er voor mij enkele opvallende trends uit: Online en offline zullen steeds meer samenvloeien. De consument wil graag meer innovatie en technologie in de fysieke winkel waardoor shoppen ‘meer fun’ wordt en meer ingespeeld wordt op de emotie van de consument. Ook in de komende jaren zijn belangrijke wensen van de consument voor een geslaagde aankoop: value for money, persoonlijke benadering en voorlichting, duurzaamheid en veiligheid. Belangrijke punten voor de retail  om in 2020 verder mee aan de slag te gaan!

Ik wens u fijne feestdagen en zowel zakelijk als privé een succesvol en vooral gezond 2020.

Uit een rapport van ABN AMRO en Locatus over de kledingbranche blijkt dat er een tweedeling is ontstaan in het al dan niet succesvol kunnen zijn in deze branche. Kledingwinkels die op een prominente locatie zitten en goed zichtbaar zijn groeien sneller dan wanneer men op een minder goede plek zit. De combinatie met een aantrekkelijke website is eveneens verantwoordelijk voor een substantiële omzet. Deze tweedeling zal de komende jaren alleen maar toenemen. Eén op de vijf kledingwinkels zag de omzet met meer dan 10% groeien, terwijl zeker 50% de omzet vorig jaar zag dalen. Bij een kwart van deze winkeliers ging de omzet zelfs met meer dan 10% omlaag.

Ondanks de huidige sterke economie profiteert de kledingbranche beperkt: in de gecombineerde omzet van fysieke en online verkopen wordt slechts een stijging van 2% gerealiseerd. De marges zijn beperkt: voor dames-, heren- en kindermode 3 – 4%, voor lingeriewinkels 2% en bij gemengde winkels zelfs negatief. Voor dit jaar wordt dan ook een nulgroei verwacht.

Hoe het tij te keren? Uit het geanonimiseerd onderzoek blijkt dat groei voornamelijk afhankelijk is van zichtbaarheid, zowel op de locatie in de winkelstraat van de fysieke winkel als de aantrekkelijkheid en toegankelijkheid van de website. Uiteraard spelen assortiment en service ook een rol, maar een drukke winkelstraat en een pand op een A-locatie is bepalend voor een goede omzet. Uit cijfers blijkt dat een kledingwinkel op een premium locatie maar liefst drie keer een hogere omzet heeft als daarbuiten. Per vierkante meter loopt dit verschil op tot wel viermaal zo hoog. Landelijk gezien doen grote steden en hun randgemeenten het beter dan in de regio: in de fysieke winkels werd 7% omzetgroei genoteerd. Regionaal doet het noorden het beter dan het zuiden van ons land. Een verklaring zou kunnen zijn dat er meer winkels in het zuiden zijn waardoor de concurrentie groter is. Het aantal winkel vierkante meters ligt in het zuiden ook 20% hoger.

De online omzet groeit sterk. Zonder deze bestedingen zou de totale groei in 2018 van de kledingbranche niet 2% zijn maar een krimp tonen van 5%. De online verkopen maken inmiddels 15% uit van de totale omzet in de kledingbranche en de verwachting is dat de kledingverkopen via internet in de komende jaren alleen maar verder zullen toenemen.

Bron: Locatus, Sonny Duijn Sector Econoom

Directeur Jan Meerman van brancheorganisatie IN-retail ziet in de onlangs door onze koning uitgesproken miljoenennota weinig positieve punten voor de retailsector. Hoewel de koopkracht volgens de cijfers van het Sociaal Planbureau in 2020 met 2% zou moeten stijgen, ziet IN-retail het somber in. In werkelijkheid is immers de laatste tien jaar het besteedbare inkomen van de Nederlandse huishoudens, ondanks positieve voorspellingen, niet toegenomen. De BTW verhoging van 6 naar 9 procent heeft flink in de huishoudportemonnee toegeslagen, energiekosten zijn gestegen en de belastingdruk is toegenomen, denk bijvoorbeeld aan de lokale belastingen.

De marges in de retail zijn momenteel flinterdun en de sector experimenteert met andere businessmodellen. “De kosten nemen toe maar de rendementen blijven achter waardoor de druk voor de retailer steeds groter wordt.” Jan Meerman meent dan ook dat de retailsector veel meer aandacht van de overheid verdient en noemt de situatie zorgwekkend.

Ook noemt hij nog enkele ingrepen van de overheid die niet zo positief zullen uitpakken. Zo is er de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) die volgens hem niet gaat werken en de sector alleen maar verder zal frustreren. “Ondernemers die werken met flex- en oproepkrachten krijgen met deze wet meer loonkosten voor hun kiezen omdat alle vormen bij elkaar worden gestopt. Ook zal worden gekort op LIV- en BBL-subsidies om mensen in dienst te nemen.”

Enkele lichtpuntjes zijn er nog wel te ontdekken: de inkomstenbelasting daalt en ondernemers die minder dan twee ton winst maken hoeven minder vennootschapsbelasting te betalen. Ook zal de werkkostenregeling volgend jaar ruimer zijn. Als over de gehele linie wordt gekeken naar de diverse maatregelen, dan kan geconstateerd worden dat het zuur het zoet voor de retailsector overstijgt.

Bron: RetailNews

Er is een abrupt einde gekomen aan de daling van het percentage leegstaande winkelpanden. De laatste vier jaar liet een daling zien naar 6,7% leegstand, zijnde 14.775 panden. Sinds 1 juli noteert Locatus een stijging naar 7%, zijnde 15.445 panden. Sinds dit voorjaar registreert Locatus de retailmeters van alle retailpanden, dus naast de detailhandel nu ook de panden van horeca en andere consumentgerichte dienstverleners waardoor een accuraat beeld van leegstandspercentage in retailmeters kan worden weergegeven.

Het is niet zo dat de daling in de periode 2015 – 2019 werd ingezet door invulling van meer winkels. Veel retailers moesten de deuren sluiten. De daling werd veroorzaakt door het ombouwen van de panden naar woningen en invulling door horeca. In 2018 hebben zo’n 2.000 retailpanden een niet-retail functie gekregen. Deze ontwikkeling stagneert dit jaar. Er wordt minder omgebouwd naar woningen en ook de horeca vult minder panden. De vraag is hoe de markt initiatieven kan ontplooien om dit weer positief om te buigen.

De grootste klappen vallen bij de middelgrote centra (Hoofdwinkelgebieden, Kernverzorgende centra, Groot- en Binnenstedelijke winkelstraten). Er is een verschil tussen de middelgrote centra en de Stadsdeelcentra. Bij de Stadsdeelcentra is de leegstand niet sterk gestegen. Uit de recente leegstandscijfers blijkt dat er een zorgelijke ontwikkeling is. Het is dan ook een uitdaging voor alle partijen in de markt om te zien in hoeverre de oplopende leegstand kan worden gestopt.

Bron: Locatus – Gertjan Slob Directeur Onderzoek

Dit jaar zien we steeds weer meer lege panden in de winkelgebieden en als we de cijfers bestuderen blijkt dat deze trend zich zal voortzetten. Als getrokken kiezen in een mooi gebit wordt de consument geconfronteerd met steeds meer leegstand. Niet alleen in de regionale gebieden maar ook in de grote en middelgrote steden en zelfs op A1-locaties. Een slechte zaak voor alle partijen. Maar soms kan een probleem ook als een uitdaging worden gezien. Vastgoedpartijen laten steeds meer de vaste traditionele patronen los en zien andere mogelijkheden. Een goed voorbeeld van out-of-the-box denken is de pop-up store.

Ans Jorritsma van Retail Estate Solutions ziet dat tijdelijke winkels vaker als mogelijkheid voor verhuur worden gezien. Door haar grote netwerk is maatwerk een kolfje naar haar hand en zoekt ze voor verschillende partijen de beste huurder voor juist dat specifieke pand op die bepaalde locatie. Ans ziet alleen maar voordelen voor de verhuurder: “Geen onnodige leegstand, extra huuropbrengsten, minder afwaardering van het vastgoed, een verbeterde exploitatie, een zorgvuldige selectie en weinig risico door het tijdelijke huurcontract. Tevens doorbreekt een pop-up store in een winkelgebied de neerwaartse spiraal van leegstand en werkt het preventief. Een goede partij op de juiste plek betekent een aanwinst. Niet alleen voor de consument, maar zeker ook voor de uitstraling van de omringende retail en de uitstraling van het gehele winkelgebied. Kennis van de markt, een grote database en een juiste feeling voor het samenbrengen van verhuurder en potentiële kwalitatieve huurder is essentieel.”

Als mogelijke huurders moeten we niet alleen denken aan de startende ondernemer. Retail Estate Solutions bemiddelt ook veel omnichannels die naast online ook een fysieke winkel willen inrichten. Recente cijfers tonen aan dat door deze combinatie de omzet voor de bedrijven alleen maar verder stijgt. Ans Jorritsma: “Ook grote bekende brandstores zien de extra omzetmogelijkheden in door het openen van pop-up stores in andere dan de voor de hand liggende gebieden zoals de A-1 locaties. Gelukkig beschikken wij over goede contacten om hier een adequate en hoogkwalitatieve, traffic genererende invulling aan te kunnen geven. Ik  juich het toenemende flexibele denken van vastgoedpartijen in de markt alleen maar toe.”

In het afgelopen jaar heeft Thim Muskee meerdere pop-up vestigingen geopend in Rotterdam, Hilversum, Leeuwarden en een tweede in Groningen waar ook de hoofdvestiging is. Thim Muskee is een ervaren kunsthandelaar en al dertig in het vak. Hoewel hij zelf ook talent had voor tekenen en schilderen koos hij toch voor het vak van kunsthandelaar. Begonnen als specialist en taxateur van 19e eeuwse schilderijen is hij via verkoop van werk van de Cobra schilders zoals Appel en Corneille al geruime tijd gespecialiseerd in moderne, hedendaagse figuratieve kunst. Thim Muskee: “Het oude concept van uitnodigingen versturen, hapje en drankje en verkopen aan een bekende groep kunstliefhebbers is al geruime tijd aan het veranderen. De oudere doelgroep bestaat uit echte verzamelaars en weten hun weg wel te vinden. Ik wil ook heel graag de jonge dertigers en veertigers bereiken en laten zien hoe mooi kunst is, vooral aan je eigen muur. Zij zijn veel gevoeliger voor spontane, impulsaankopen. Daarom was het fijn dat Ans Jorritsma van Retail Estate Solutions op mijn pad kwam. Ik wilde graag meerdere vestigingen, gewoon in een winkelpand op een goede locatie waar veel traffic is en die zo laagdrempelig is dat mensen makkelijk binnenlopen. Ans heeft een goede neus voor de juiste locaties en ziet waar mijn concept een aanvulling is op het bestaande winkelaanbod. Ik hoor vaak van ondernemers om mijn vestigingen heen dat ze blij zijn met een andere, verrassende invulling van een leegstaand pand.

Om succesvol te zijn moet je consumenten makkelijk kunnen bereiken. Naast een goede etalage, mooie uitstraling en scherpe prijzen (al vanaf € 5.000,-) zijn de juiste locaties doorslaggevend. Rotterdam liep bijvoorbeeld dan ook vanaf de eerste dag fantastisch.” Muskee verkoopt alleen originele schilderijen. Met bekende namen zoals Peter Klashorst, Peter Donkersloot, Jack Liemburg, Jan Sierhuis wordt ook werk verkocht van nieuw aankomend talent zoals de Portugese kunstenaar Nomen. “Ik ben net terug uit Berlijn waar een grote stroming streetart en graffiti te vinden is. Graag laat ik het Nederlandse publiek hier ook mee kennis maken. Het is heel belangrijk in dit vak om niet stil te zitten maar met je tijd mee te gaan en te kijken naar de behoeftes van je potentiële klanten. Kwamen vroeger de klanten naar je galerie toe, nu moet je de kunst naar de mensen toebrengen.” Naast de diverse vestigingen toont Galerie Muskee ook werk van de kunstenaars die ze vertegenwoordigen op beurzen, zowel nationaal als internationaal.

Voor veel consumenten is het feit dat bestellingen gratis worden bezorgd een van de belangrijkste redenen om online te shoppen. 30% van de consumenten geven zelfs aan dat de mogelijkheid om gratis te kunnen retourneren belangrijker wordt gevonden dan een snelle financiële afhandeling. Dit zijn de meest opvallende conclusies uit een onderzoek van Manhattan Associates.
Pieter van den Broecke, managing director Benelux en Duitsland bij Manhattan meent dat webwinkels meer aandacht zouden moeten hebben voor het aanwakkeren van ‘bezorgschaamte’ bij de consument. Niet alleen vanuit economisch oogpunt, maar ook om consumenten er van te doordringen wat de impact op het klimaat is. Van den Broecke: “Stel dat de webshops bij elke bestelling een CO2-indicatie zouden geven, zeg maar een soort footprint die aangeeft hoeveel kilometers er heen en weer worden afgelegd om jouw bestelling te verzenden en te retourneren. Het zou de consument veel bewuster maken van de effecten hiervan op het klimaat.” Hij is er van overtuigd dat consumenten dan veel minder nonchalant met bestellingen en retouren zouden omgaan.
Bijna alle webshops kampen met een grote hoeveelheid retouren. Bij Zalando bijvoorbeeld wordt de helft van de bestellingen teruggestuurd. Veel webshops zoals Asos, H&M en ook Zalando hebben al aangegeven dat in het buitenland kosten voor het retourneren in rekening zullen worden gebracht. “Indien er geen maatregelen richting consument worden genomen dan zullen ook hier in Nederland de webshops de verzend- en retourkosten bij de consument in rekening gaan brengen” is de stellige overtuiging van Van den Broecke.

Bron: RetailNews

Het CBS liet voor de detailhandel gunstige cijfers zien t.a.v. omzet en verkoopvolume in de maand april ten opzichte van dezelfde periode in 2018: een stijging voor allebei van 2,3%.
Non-food groeide respectievelijk met 1,6% omzet en 2% volume. De grootste omzetstijging toonde de electronica-, meubel- en doe-het-zelfwinkels. Drogisterijen verkochten ook meer. Kleding, lederwaren en recreatie-artikelen vertoonden een daling t.o.v. vorig jaar. Ongetwijfeld heeft de warme zomerperiode in 2018 hiermee te maken. De foodsector steeg met 0,2%. Supermarkten groeien nog steeds qua omzet: 1%. Speciaalzaken daarentegen lieten een daling van wel 3% zien.
Online blijft nog steeds groeien in omzet. De pure webwinkels lieten een stijging zien van 12,8%. Opmerkelijk is dat de multichannelers maar liefst een groei van 20,3% wisten te realiseren.
Het aantal faillissementen in de detailhandel is in de maand mei bijna gehalveerd: 25 tegenover 40 in de maand april. Eenmanszaken daalden van 10 naar 5. De meeste faillissementen vonden plaats in de horecasector.
Kijken we naar de retailers dan is Sissy-Boy de laatste grote retailer die failliet ging. Het Sacha concern nam bijna onmiddellijk de keten over, hoewel er wel een miljoenenschuld te noteren viel. In april ging ook Via Milo failliet. Uitspraak van het faillissement was op 1 mei j.l.

Bron: RetailNews